İsim Kökü İle Fiil Kökü Arasındaki Fark Kelimenin Kökü

İsim kökü ile fiil kökü arasındaki fark pek çok öğrenci tarafından araştırılır. Belki de bu nedendendir ki sınavlarda bu konuya yönelik çıkan soru sayısı oldukça fazladır. Aslına bakarsanız isim kökü ile fiil kökü arasındaki fark konusunda çok da fazla takılmaya gerek yoktur. Neden mi?

Her cümlenin mutlaka bir yüklemi vardır. Ve eğer cümle bir eylem bildiriyorsa bu yüklem fiil olmak durumundadır. Herhangi bir eylemin söz konusu olmaması halinde ise cümlenin yükleminin isim olduğunu söyleyebiliriz. Bu basit ayrımı yapabilirseniz konu hakkındaki soruları kolayca yanıtlayabilirsiniz. Şimdi BilgiBilgi olarak biraz daha detaya girelim.

İsim Kökü İle Fiil Kökü Arasındaki Fark

İsim kökü ile fiil kökü arasındaki fark, çok kısa şekli ile isim kökünün “mek” “mak” eki alamamasından kaynaklanır. Ancak biraz önce de belirtmiş olduğumuz gibi Türkçe kelimeler birden çok anlamda kullanılabilir. Bu nedenle bir kelimenin isim kökü mü fiil kökü mü olduğunu anlamak için yine, kelimenin içerisinde geçtiği cümleye bakmak gerekir.

İsim Kökü İle Fiil Kökü Arasındaki Fark

İsim kökü ile fiil kökü arasındaki fark hakkında bilgi verirken şu detaya da değinmeliyiz: İsim kökü mek – mak mastar eklerini almaz; bununla birlikte fiil kökü mastar halindedir. Zaten aradaki fark da budur. Ancak bu noktada cümlelerle birlikte örnekleri birlikte gözden geçirelim ve birlikte, kökleri birbirinden ayıralım…

• Bebek etrafına gülücükler saçıyordu…

• Babam anneme aldığı gülü verdi.

Bu iki cümlede geçen gül kelime kökü, gülücük kelimesinde fiil köküdür. Gülü kelimesinde de isim köküdür. Gülücük kelimesi Gülmek fiilinden türemiştir. Babanın anneye aldığı gül ise çiçek olması dolayısı ile isim köküdür. İsim kökü sadece isim değil aynı zamanda sıfat, zamir, bağlaç da olabilir…

• Kadın komşusuna çok ah etmişti

• Arkadaşım bağlama kursuna gidiyor

Bu cümlelerin ilkinde geçen “Ah” kelimesi beddua anlamında kullanılmıştır ve mek – mak eklerinden birini almadığı için de isim köküdür. İkinci cümlede geçen bağlama kelimesi ise bağlamak fiilinden türememiştir. Bağlama bir müzik aletidir. Ve bu nedenle tek başına bir kelime köküdür. İsim kökü olarak değerlendirilir.

• Küçük çocuk köpekten kaçıyordu

• Sınavda kaçıncı oldun?

İlk cümlede geçen kaçıyordu kelimesi, kaçmak fiilinden türemiştir. Yani fiil köküdür. İkinci cümlede geçen Kaçıncı kelimesi ise Kaç sorusundan türemiştir. Buradaki kaç isim köküdür.

Kelimenin Kökü Nasıl Bulunur?

Kelimenin kökü nasıl bulunur? Bir kelimenin, anlam bütünlüğü bozulmamış en küçük haline kök diyebiliriz. Bu anlamda, kelimenin kökünü bulmak için kelimenin cümle içerisinde hangi anlamda geçtiğine bakmamız gerekir. Türkçe’mizde aynı kelimenin birden çok anlamı bulunabilir. Bu nedenle, kelimenin kökünü bulmak için hangi cümlenin içerisinde geçtiğini gözden geçirmeli; anlamını değerlendirmeliyiz.

Kelimenin kökünasl bulunur sorusunun yanıtlarını örneklerle pekiştirelim.

• Bebek o kadar güzeldi ki etrafına gülücükler saçıyordu…

Şimdi buradaki “Gülücük” kelimesinin kökünü bulalım…

Gülücük kelimesi Gülmek eyleminden türemiştir.

Bu nedenle gülücük kelimesinin kökü Gülmek olarak belirtilebilir.

• Kedinin sesi diğer sokaktan bile duyulıyordu…

Buradaki “Kedinin” kelimesinin kökünü bulalım.

Sözü edilen bir kedidir. “nin” eki atıldığında kalan kedi kelimesi daha küçük parçaya bölünemez.

Bu nedenle kedinin kelimesinin kökü kedi’dir.

• Onları konuşurlarken duydum…

Bu cümledeki “Konuşurlarken” kelimesinin kökünü bulalım.

Konuşurlarken kelimesi, Konuşmak kelimesinden türemiştir.

Konuşmak kelimesi daha küçük bir parçaya bölünemez.

Bu nedenle konuşurlarken kelimesinin kökü konuşmak’tır.

İsim kökü ile fiil kökü arasındaki fark konusunda aklınıza takılanları konu altından yorum olarak da bizimle paylaşabilirsiniz.