Deyim Nedir? Deyim Örnekleri Deyimlerin Özellikleri
Deyim Nedir? Yanıtı pek çok kişi tarafından merak edilen bu soru, deyim ile atasözünün birbirine karıştırılmaması adına oldukça önemlidir. Her şeyin öncesinde deyim en az iki kelimeden oluşmaktadır. Bir durum,olay ya dakavramın daha etkili anlatılması adına oluşturulan bu sözcük öbeği genellikle gerçek anlamından uzaktır.
Deyim nedir? Bu sorunun yanıtı önemlidir çünkü deyimler bir dilin zenginliğini belirtirler. Genellikle mecaz anlam ile kullanılırlar. Ancak gerçek anlam ile kullanılan deyimlere de rastlanmaktadır. Bir dile tam anlamıyla hakim olmak için ilk olarak o dilin deyimlerine hakim olmak gerekir. BilgiBilgi olarak bu konuda size yardımcı olacağız.
Deyim Nedir?
Deyim nedir? Bir olayın, durum ya da kavramın daha etkileyici bir şekilde ifade edilebilmesi için, en az iki sözcüğün, genellikle gerçek anlamından uzaklaşıp, farklı bir anlam yüklenerek oluşturduğu sözcük grubuna deyim adı verilmektedir. Söz konusu durum, olay ya da kavramı, sadece iki sözcükle anlatarak uzun cümleler kurmaktan kurtulabileceğimiz gibi bu şekilde gerek yazdıklarımızı, gerek konuştuklarımızı da daha ilgi çekici hale getirebiliriz.
Deyim nedir sorusuna şu şekilde daha farklı bir yanıt da verebiliriz: Hem konuşma hem de yazım diline dahil edildiğinde, anlatılmak istenen şeyi daha derin bir anlamla ifade eden ve en az ikikelimeden oluşan söz gruplarına deyim adı verilmektedir. Çoğu kez mecaz anlamda kullanılmakta olup, kendine has bir anlamı genellikle vardır.
Deyim Örnekleri
Deyim örnekleri ile konuyu daha iyi kavrayabilir ve aklınızdaki soru işaretlerini giderebilirsiniz.
• Dağdan gelip bağdakini kovmak: Bir ortama sonradan girildiği halde, o ortamdakileri beğenmeyip, onların hakkını yemek
• İbret olmak: Yaşanan bir olayın sonucunun, aynı olayı yaşayacak diğer insanlara örnek olması hali
• Mahal kalmamak: Bir şeye olan ihtiyaç halinin sona ermesi
• Acısını çekmek: Yapılan bir yanlışın olumsuz sonuçlarına üzülmek
• Acından ölmek: Çok acıkmış olmak
Bu şekilde deyim örnekleri arttırılabilmektedir.
Deyimlerin Özellikleri
Deyim özellikleri, maddeler halinde şu şekilde sıralanabilir:
• Deyimler kalıplaşmış cümlelerdir. Bir kelimenin yerine eş anlamlısının koyulamayacağı gibi, kelimelerin yeri de değiştirilemez. Aksi halde anlatım bozukluğundan söz etmek gerekir.
– Kalbi kırılmak
Bu doğru bir kullanımdır, Yüreği kırılmak gibi bir deyim ise yoktur.
– Deliye dönmek
Doğru bir kullanım olup, serseriye dönmek gibi bir deyimden söz edilemez.
• Deyimlerin zaman ve kişiye göre çekimlenerek kullanılması mümkündür.
– Gözüne girmek
Bu deyim, “Annemin gözüne girdim” şeklinde kullanılabilir.
– Fındık kırmak
Bu deyim, “Kiminle fındık kırıyorsun” şeklinde kullanılabilir.
• Deyimlerde kullanılan sözcükler gerçek anlamlarından uzaklaşarak sözcük grubu oluşturduklarında, genellikle mecaz anlamda kullanılırlar.
– Canını çıkarmak
Bu deyim genellikle, yaptığı bir işi en iyi şekliyle yapmak anlamında kullanılmaktadır. Oysa ki gerçek anlamda bakıldığında, öldürmek şeklinde düşünülür ki böyle bir durum söz konusu değildir.
– Gözünden düşmek
Bu deyim, artık değerinin kalmaması anlamında kullanılmakta olup gerçek anlamda gözden düşenin sadece göz yaşı olabileceği bilinmelidir.
• Kimi deyimler ise gerçek anlamlarından uzaklaşmaz.
– Söz dinlemek
Bu deyim, söylenenin yapılması anlamında kullanılmaktadır.
– Sır saklamak
Verilen bir sırrın saklanması anlamında kullanılmaktadır:
• Deyimlerin amacı, olay ya da durumun ilgi çekici şekilde, kısa ve öz olarak anlatılmasıdır. Amaçlar içerisinde ders vermek yoktur.
– Burun kıvırmak
Bu deyimde, burnunun kıvrılmasından söz edilmeyip, anlatılmak istenen, beğenmemek’tir.
• Deyimlerin, cümle ya da sözcük grubu şeklinde olabilmeleri de söz konusudur.
– Etekleri zil çalmak
Deyimlerin özellikleri ve deyim nedir sorusunun yanıtını anladığınızı tahmin ediyoruz.