Tercümanı Ahval Gazetesi

Bu yazımızda sizlere, Türkiye’nin ilk özel gazetesi olarak bilinen, ilki 22 Ekim 1860’ta, Şinasi; ve Agah Efendi tarafından çıkartılan Tercümanı Ahval Gazetesi hakkında bilgilerden söz etmeye çalışacağız. Tercümanı Ahval Gazetesi özellikleri ile birlikte edineceğiniz bilgiler arasında Tercümanı Ahval Gazetesi’a dair tüm bilgileri bulabileceksiniz. O halde zaman kaybetmeden detaylarımızın aktarımını gerçekleştirmeye, ve Tercümanı Ahval Gazetesi’ni tanımaya başlayalım…

Türkiye’nin ilk özel gazetesi olarak bilinen Tercümanı Ahval Gazetesi, ilk baskısını 22 Ekim 1860 Pazar günü gerçekleştirdi, ve 26. baskısının yayınlandığı 22 Nisan 1861 tarihine kadar da sadece haftada bir gün, Pazar günleri yayınlandı. Ancak sonrasında, haftanın üç günü Tercümanı Ahval Gazetesi’nin yayını tazelenmeye başlandı. Ama Caride-i Havadis Gazetesi’nin yayınlanmaya başlaması ile birlikte, bir rekabet ortamı oluştu, ve Tercümanı Ahval Gazetesi haftada beş gün yayınlanmaya başlandı…

Tercümanı Ahval Gazetesi hakkında bilgi edinirken, gazetenin, İstanbul Bahçe Kapı’da bulunan bir matbaada basıldığını da belirtmemiz gerekir. Satışı da tek noktadan, basıldığı matbaanın altında yer alan bir tütüncüden gerçekleştirilmekte idi.

Tercümanı Ahval Gazetesi’nin özelliklerine baktığımızda, ilk olarak gazetenin konusundan söz etmemiz gerekmektedir. Gazete, Osmanlı İmparatorluğu’nun neden diğer toplumlara göre geri kaldığını, ve bununla birlikte, ülkede olup bitenlerin nedenlerini yazıp tartışmakta olan yazarlardan oluşmakta idi. Bu noktada Tercümanı Ahval Gazetesi yazarlarına baktığımızda, Refik Bey, Ziya Paşa, Ahmet Vefik Paşa, Şinasi… gibi isimlerle karşılaşırız.

Şinasi’nin eseri olan, batılı anlamdaki ilk Türkçe oyun olma özelliğini gösteren Şair Evlenmesi, dizi halinde Tercümanı Ahval Gazetesi’nde yayınlanmıştır. Sadece bu eser değil, gazetede farklı edebi eserler de zaman zaman yayınlanmıştır.

1861 yılı Mayıs ayında iki hafta süre ile kapatılan Tercümanı Ahval Gazetesi hakkında bilgilere baktığımızda, bu kapatılmanın, Ziya Paşa tarafından kaleme alındığı bilinen; ve sert bir dil ile eğitim sistemini eleştiren yazı dolayısı ile gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Türk basınında yayın durdurma olayı ilk kez bu şekilde başlamıştır.

Toplamda 792 yeni baskısı yayınlanan Tercümanı Ahval Gazetesi’nin kapatılması 11 Mart 1866’da gerçekleşmiştir.